BAZEN BEHIN... ETA ORAINDIK BADA...

Artkikulu honetan, oso ondo azaltzen zaigu nola izan den ipuin birmoldaketen historioa, garapena.

Hasieran Grimm anaiek bi ipuin bilduma atera zuten (hauetariko ipuinen bat:txanogorritxo, edurne zuri, etab.), alemaniar literatura. Baina bilduma horietatik ipuin batzuk kendu behar izan zituzten gaiak oso egokiak ez baitziren. Ondoren izugarrizko arrakasta izan zuten eta pixkana beste lekuetara zabalduz joan ziren, ingalaterrara... Bilduma hauek 160 hizkuntza baino gehiagotara itzuli dira.

Ipuin hauek, Euskal Herrira oso berandu heldu ziren, 1929an, Joseba Altuna izan zen lehen itzultzailea gero beste batzuk izan dira. Gauza da, itzulpenak egiterakoan ere birmoldaketak sortzen direla, kultura... arabera. Gaur egun ipuin asko antzerkiez... ezagutarazten dira eta batez ere ahoz-aho komunikatu izan dira.

Honetaz gehiago jakiteko badakizue, sartu helbide honetan, merezi du eta!
http://www.argia.com/argia-astekaria/1760/bazen-behin-eta-oraindik-bada/osoa

ARETO LITERARIOAK MARTXAN!

Honetan kontatzen da, Galtzagorriren areto literarioak liburutegi batzuetan egongo direla beste urte batzuetan egin den moduan.



Oso plan ona iruditzen zait, honekin umeei irakurketa askoz erakargarriagoa egiten zaie. Hemen jolas literarioak... gauza oso interesgarriak eta politak egiten dituzte.


Honelako proiektu gehiago egin beharko litzateke.

http://www.galtzagorri.org/Catalogo/Formularios/euskara/galtzaberri/euskara/galtzaberri/euskara/galtzaberri/areto-literarioak-martxan

IPUINA DA HAURRAREN BITAMINA AFEKTIBOA

Gaurkoan, Antton Irusta idazle eta ipuinkontalariaren beste berri batekin topatu naiz, non oso ondo azaltzen duen zergatik ipuinak hain garrantzitsuak diren haurrentzako.

Baina ipuin bat kontatzeak, kontatzeagatik ez da kontua. Gauza da ipuinak gogotsu eta indarrez irakurri behar ditugula, beste umeei ez zaie ipuinekiko grin hori pizten. Haurrei kontalariaren ahots aldaketak, keinuak... ikaragarri gustatzen zaie.

Gainera esan behar da, gaur egun telebistarekin ipuinen mundua pixkat baztertu dugula eta hau ezin da gertatu. Eta hauxe da idazle honen helburua, ipuinen erabilera hori, momentu horiek, etab. berreskuratzea.



Bere azkenetariko liburu bat "Katxin" (baserriam bere aiotnarekin bizi den mutiko bati buruz).

http://www.euskalnet.net/muskiz/pag08.htm

MUNDUA IPUINEN BIDEZ EZAGUTZEKO

Antton Irusta idazleak, 10urtetik aurrera duten haurrentzat idatzi du liburu interesgarri hau non, munduko egoera ezberdin, narrazio txikien bidez ezagutzera emanten duen.

Leku ezberdinetako umeen egoerak azaltzen ditu. Liburu oso egokia da umeek euren munduaren ikuspegia zabal dezaten.

Haurrek honelako liburu gehiago irakurri beharko lituzkete, oso didaktikoak baitira. Umeentzat mundua, euren ingurunera murrizten da eta ikuspegi hau aldatuz joan behar da. Txikitatik jakin behar dute gende, egoera, gauza... oso ezberdinak daudela gure mundu zabal eta multietnikoan.

http://www.argia.com/argia-astekaria/2089/mundua-ipuinen-bidez-ezagutzeko

BITAKORAK

Kaixo!
Gaurko honetan nire gaiarekin loturik dauden hiru bitakorei buruzko komentarioak egingo ditut. Honetarako bitakora dexente irakurri behar izan ditut, interesgarrienak aukeratu ahal izateko. Hauen helbidea errazten dizuet informazio hori zeuen esku egoteko.

Aukeratutako hiru bitakorak hauexek dira:

- IpUiNeN gArRaNtZiA eTa HaUeN bIrMoLdAkEtArEn bEhArRa; ZeRgAtIk IpUiN sExIsTaK?
Hezkuntzan murgiltzen – http://nikneuk.blogspot.com/

Bitakora honetan idazleak kontatzen diguna da, ipuinek umeei transmititzen dizkieten kontuak. Ipuinak haurren lehen adineran, oso garrantzitsuak dira. Denboraren poderioz, pixkanaka birmoldatuz eta aldatuz joan dira gizarte modernoago batetara egokituz, neska-mutilen rolak hain finkaturik ez adierazteko. Baina betiko ipuinak ume guztien bizitzaren zati bat dira (Maria Errauskin, Edurne Zuri, Loti hederá, etab).

- IpUiNaK kOnTaTzEkO tEkNiKaK
Ipuinak ulertarazteko mekanismoak – http://ipuinakulertaraztekomekanismoak.blogspot.com/

Hau oso interesgarria eta garrantzitsua iruditzen zait. Badirudi ipuin bat ondo kontatzen edonork Daniela baina ez da horrela. Ipuin bat kontatzerako orduan gauza asko izan behar dira kontuan eta normalean ez dugu hori egiten.

Bitakora honetan azaltzen zaigu ze lanketa dagoen ipuinaren kontakizunaren atzean; ipuina kontatu aurretikoa, ipuina kontatzerakoan eta gerokoa. Pausuz-pausu oso ondo agertzen da prozesu guztia. Umeari gauza asko transmititu… behar zaizkio, ez da soilik irakurri eta kitto.

- EuSkAl IpUiNgInTzA
Euskal Herrian Hezitzen – http://ehhezitzen.blogspot.com/

Badirudi batzuetan gure ipuinetaz, euskal literaturataz ahaztu egiten garela. Guri txikitan erakutsitako tartalo… euskal mitologiaren ipuinak dira. Umeentzat oso egokiak direnak, gauza piloa ikasten da hauen bidez. Ipuin hauek ahozko ipuinak bezala izendatzen dira, ahoz-aho pasa dira mendeetan. Arreta gehiago jarri beharko genieke, umeen ipuinak sortzen dituzten hemengo idazleei, asko dira eta. Bitakora honetaz honen historia oso ondo azaltzen da.